德经注音版

第三十八章上德不德shàngdébúdé，是以有德shìyǐyǒudé；下德不失德xiàdébúshīdé，是以无德shìyǐwúdé。上德无为而无以为shàngdéwúwéiérwúyǐwéi，上仁为之而无以为shàngrénwéizhīérwúyǐwéi，上义为之而有以为shàngyìwéizhīéryǒuyǐwéi。上礼为之而莫之应shànglǐwéizhīérmòzhīyìng，则zé攘rǎng臂bì而ér扔rēng之zhī。故失道而后德gùshīdàoérhòudé，失德而后仁shīdéérhòurén，失仁而后义shīrénérhòuyì，失义而后礼shīyìérhòulǐ。夫礼者fūlǐzhě，忠zhōng信xìn之zhī薄bó，而乱之首érluànzhīshǒu。前识者qiánshízhě，道之华dàozhīhuá，而愚之始éryúzhīshǐ。是以大丈夫处其厚shìyǐdàzhàngfuchùqíhòu，不居其薄bújūqíbó，处其实chùqíshí，不居其华bújūqíhuá。故去彼取此gùqùbǐqǔcǐ。第三十九章昔之得一者xīzhīdéyīzhě：天得一以清tiāndéyīyǐqīng，地得一以宁dedéyīyǐníng，神得一以灵shéndéyīyǐlíng，谷得一以盈gǔdéyīyǐyíng，万物得一以生wànwùdéyīyǐshēng，侯王得一以为天下正hóuwángdéyīyǐwéitiānxiàzhèng。其致之也qízhìzhīyě，谓天无以清wèitiānwúyǐqīng，将恐裂jiāngkǒngliè；地无以宁dìwúyǐníng，将恐废jiāngkǒngfèi；神无以灵shénwúyǐlíng，将恐歇jiāngkǒngxiē；谷无以盈gǔwúyǐyíng，将恐竭jiāngkǒngjié；万物无以生wànwùwúyǐshēng，将恐灭jiāngkǒngmiè；侯王无以正hóuwángwúyǐzhèng，将恐蹶jiāngkǒngjué。故贵以贱为本gùguìyǐjiànwéiběn，高以下为基gāoyǐxiàwéijī。是以侯王自称孤shìyǐhóuwángzìchēnggū、寡guǎ、不榖búgǔ，此非以贱为本耶cǐfēiyǐjiànwéiběnyē？非乎fēihū？故至誉无誉gùzhìyùwúyù。是故不欲琭琭如玉shìgùbúyùlùlùrúyù，珞珞如石luòluòrúshí。第四十章反者道之动fǎnzhědàozhīdòng，弱者道之用ruòzhědàozhīyòng。天下万物生于有tiānxiàwànwùshēngyúyǒu，有生于无yǒushēngyúwú。第四十一章上士闻道shàngshìwéndào，勤而行之qínérxíngzhī；中士闻道zhōngshìwéndào，若存若亡ruòcúnruòwàng；下士闻道xiàshìwéndào，大笑之dàxiàozhī。不笑不足以为道búxiàobùzúyǐwéidào。故建言有之gùjiànyányǒuzhī：明道若昧míngdàoruòmèi，进道若退jìndàoruòtuì，夷道若颣yídàoruòlèi，上德若谷shàngdéruògǔ，大白若辱dàbáiruòrǔ，广德若不足guǎngdéruòbùzú，建德若偷jiàndéruòtōu，质真若渝zhìzhēnruòyú，大方无隅dàfāngwúyú，大器晚成dàqìwǎnchéng，大音希声dàyīnxīshēng，大象无形dàxiàngwúxíng，道隐无名dàoyǐnwúmíng。夫fú唯wéi道dào，善贷且成shàndàiqiěchéng。第四十二章道生一dàoshēngyī，一生二yìshēngèr，二生三èrshēngsān，三生万物sānshēngwànwù。万物负阴而抱阳wànwùfùyīnérbàoyáng，冲气以为和chōngqìyǐwéihé。人rén之zhī所suǒ恶wù，唯孤wéigū、寡guǎ、不谷búgǔ，而王公以为称érwánggōngyǐwéichēng，故物或损之而益gùwùhuòsǔnzhīéryì，或益之而损huòyìzhīérsǔn。人之所教rénzhīsuǒjiào，我亦教之wǒyìjiàozhī，强qiáng梁liáng者zhě不bù得dé其qí死sǐ。吾wú将jiāng以yǐ为wéi教jiào父fù。第四十三章天下之至柔tiānxiàzhīzhìróu，驰骋天下之至坚chíchěngtiānxiàzhīzhìjiān。无wú有yǒu入rù无wú间jiàn。吾是以知无为之有益wúshìyǐzhīwúwéizhīyǒuyì。不言之教búyánzhījiào，无为之益wúwéizhīyì，天下希及之tiānxiàxījízhī。第四十四章名与身孰亲míngyǔshēnshúqīn？身与货孰多shēnyǔhuòshúduō？得与亡孰病déyǔwángshúbìng？甚爱必大费shènàibìdàfèi，多藏必厚亡duōcángbìhòuwáng。故知足不辱gùzhīzúbúrǔ，知止不殆zhīzhǐbúdài，可以长久kěyǐchángjiǔ。第四十五章大成若缺dàchéngruòquē，其用不弊qíyòngbúbì。大盈若冲dàyíngruòchōng，其用不穷qíyòngbúqióng。大直若屈dàzhíruòqū，大巧若拙dàqiǎoruòzhuō，大辩若讷dàbiànruònè。躁胜寒zàoshènghán，静胜热jìngshèngrè，清静为天下正qīngjìngwèitiānxiàzhèng。第四十六章天下有道tiānxiàyǒudào，却走马以粪quèzǒumǎyǐfèn；天下无道tiānxiàwúdào，戎马生于郊róngmǎshēngyújiāo。咎莫大于欲得jiùmòdàyúyùdé，祸莫大于不知足huòmòdàyúbúzhīzú。故知足之足gùzhīzúzhīzú，常足矣chángzúyǐ。第四十七章不出户búchūhù，知天下zhītiānxià；不窥牖búkuīyǒu，见天道jiàntiāndào。其出弥远qíchūmíyuǎn，其知弥少qízhīmíshǎo。是以圣人不行而知shìyǐshèngrénbùxíngérzhī，不见而明bújiànérmíng，不为而成búwèiérchéng。第四十八章为学日益wéixuérìyì，为道日损wéidàorìsǔn，损之又损sǔnzhīyòusǔn，以至于无为yǐzhìyúwúwéi。无为而无不为wúwéiérwúbùwèi。取天下常以无事qǔtiānxiàchángyǐwúshì，及其有事jíqíyǒushì，不足以取天下bùzúyǐqǔtiānxià。第四十九章圣人常无心shèngrénchángwúxīn，以百姓心为心yǐbǎixìngxīnwéixīn。善者吾善之shànzhěwúshànzhī，不善者吾亦善之búshànzhěwúyìshànzhī，德善déshàn。信者吾信之xìnzhěwúxìnzhī，不信者吾亦信之búxìnzhěwúyìxìnzhī，德信déxìn。圣人在天下shèngrénzàitiānxià，歙歙焉xīxīyān，为天下浑其心wéitiānxiàhùnqíxīn。百姓皆注其耳目bǎixìngjiēzhùqíěrmù，圣人皆孩之shèngrénjiēháizhī。第五十章出生入死chūshēngrùsǐ。生之徒十有三shēngzhītúshíyòusān，死之徒十有三sǐzhītúshíyòusān，人之生rénzhīshēng，动之于死地dòngzhīyúsǐdì，亦十有三yìshíyòusān。夫何故fúhégù？以其生生之厚yǐqíshēngshēngzhīhòu。盖闻善摄生者gàiwénshànshèshēngzhě，陆行不遇兕虎lùhángbùyùsìhǔ，入军不被甲兵rùjūnbúbèijiǎbīng。兕无所投其角sìwúsuǒtóuqíjiǎo，虎无所用其爪hǔwúsuǒyòngqízhǎo，兵无所容其刃bīngwúsuǒróngqírèn。夫何故fúhégù？以其无死地yǐqíwúsǐdì。第五十一章道生之dàoshēngzhī，德畜之déxùzhī，物形之wùxíngzhī，势成之shìchéngzhī。是以万物莫不尊道而贵德shìyǐwànwùmòbùzūndàoérguìdé。道之尊dàozhīzūn，德之贵dézhīguì，夫莫之命而常自然fūmòzhīmìngérchángzìrán。故道生之gùdàoshēngzhī，德畜之déchùzhī，长之育之zhángzhīyùzhī，亭之毒之tíngzhīdúzhī，养之覆之yǎngzhīfùzhī。生而不有shēngérbúyǒu，为而不恃wéiérbúshì，长而不宰zhángérbúzǎi。是谓玄德shìwèixuándé。第五十二章天下有始tiānxiàyǒushǐ，以为天下母yǐwéitiānxiàmǔ。既得其母jìdéqímǔ，又知其子yòuzhīqízǐ。既知其子jìzhīqízǐ，复守其母fùshǒuqímǔ。没身不殆méishēnbúdài。塞其兑sāiqíduì，闭其门bìqímén，终生不勤zhōngshēngbúqín。开其兑kāiqíduì，济其事jìqíshì，终身不救zhōngshēnbújiù。见小曰明jiànxiǎoyuēmíng，守柔曰强shǒuróuyuēqiáng。用其光yòngqíguāng，复归其明fùguīqímíng，无遗身殃wúyíshēnyāng，是谓袭常shìwèixícháng。第五十三章使我介然有知shǐwǒjièrányǒuzhī，行于大道hángyúdàdào，唯施是畏wéiyíshìwèi。大道甚夷dàdàoshènyí，而人好径érrénhàojìng。朝甚除cháoshènchú，田甚芜tiánshènwú，仓甚虚cāngshènxū，服文彩fúwéncǎi，带利剑dàilìjiàn，厌饮食yànyǐnshí，财货有余cáihuòyǒuyú，是谓盗夸shìwèidàokuā。非道也哉fēidàoyězāi！第五十四章善建者不拔shànjiànzhěbùbá，善抱者不脱shànbàozhěbútuō，子孙以祭祀不辍zǐsūnyǐjìsìbùchuò。修之于身xiūzhīyúshēn，其德乃真qídénǎizhēn；修之于家xiūzhīyújiā，其德乃余qídénǎiyú；修之于乡xiūzhīyúxiàng，其德乃长qídénǎizháng；修之于邦xiūzhīyúbāng，其德乃丰qídénǎifēng；修之于天下xiūzhīyútiānxià，其德乃普qídénǎipǔ。故以身观身gùyǐshēnguānshēn，以家观家yǐjiāguānjiā，以乡观乡yǐxiàngguānxiàng，以邦观邦yǐbāngguānbāng，以天下观天下yǐtiānxiàguāntiānxià。吾何以知天下然哉wúhéyǐzhītiānxiàránzāi？以此yǐcǐ。第五十五章含德之厚hándézhīhòu，比于赤子bǐyúchìzǐ。蜂虿虺蛇不螫fēngchàihuīshébúshì，攫鸟猛兽不搏juéniǎoměngshòubúbó。骨弱筋柔而握固gǔruòjīnróuérwògù，未wèi知zhī牝pìn牡mǔ之zhī合hé而ér脧zuī作zuò，精之至也jīngzhīzhìyě。终zhōng日rì号hào而ér不bú嗄shà，和之至也hézhīzhìyě。知和曰常zhīhéyuēcháng，知常曰明zhīchángyuēmíng，益生曰祥yìshēngyuēxiáng，心使气曰强xīnshǐqìyuēqiáng。物壮则老wùzhuàngzélǎo，谓之不道wèizhībúdào，不道早已búdàozǎoyǐ。第五十六章知者不言zhīzhěbúyán，言者不知yán